Ben je benieuwd wat je in september allemaal aan de nachthemel kan waarnemen? Dan ben je hier op het juiste adres! We lijsten speciaal voor jou hieronder de leukste dingen (naar onze mening) op.
De zon, de maan en de planeten
De lengte van de dagen begint merkbaar te slinken tegenover de voorbije maanden. Dat is goed nieuws voor de doorwinterde waarnemer. Waar de zon begin september nog opkomt om 5u02 en ondergaat om 18u20, gebeurt dit eind september al om, respectievelijk, 5u41 en 17u24. Grofweg neem je in september best waar tussen 20u00 en 3u00. Op die momenten is het pikkedonker buiten (tenzij je in de buurt van een lichtbron staat).
We beginnen en eindigen de maand met volle maan, wat dus impliceert dat we op 15 september een nieuwe maan krijgen. Kijk zeker ook eens bij halfvolle maan naar de terminator (de scheidingslijn tussen het verlichte en onverlichte deel) met een verrekijker of kleine telescoop. Het schaduwspel in de kraters is zeer fascinerend.
In de tweede helft van de maand zijn Mercurius (relatief lichtzwak) en Venus (de “Morgenster”; zeer helder) goed te zien tijdens de ochtendschemering. ’s Avonds en ’s nachts kan je met een kleine telescoop (of verrekijker) genieten van Jupiter, Saturnus (en Uranus en Neptunus). Heel de herfst is er overigens een mooie parade van planeten te zien gedurende de hele nacht. Het is dus zeker de moment om je (visuele) kennis over de planeten wat bij te spijkeren.
Sterrenbeeld van de maand
Deze maand promoveren wij het sterrenbeeld Cygnus (zwaan) tot sterrenbeeld van de maand. Zoek naar een (katholiek) kruis aan de nachthemel! Zie jij hier een zwaan in? Als je beschikt over een telescoop kan je er ook de mooie sterrenhoop Messier 39 waarnemen, aslook enkele andere Deep Sky Objecten.
(Lees verder onder de afbeelding)
Speciale gebeurtenissen
Zaterdag 9 september
Vanavond staan de vier Galileische manen van Jupiter langs dezelfde kant. Dit is op zich niets speciaal, maar wel eens leuk om waar te nemen. Als je doorheen de maand verschillende keren Jupiter waarneemt met een verrekijker of kleine telescoop, zal je de dans van de Galileische manen met je eigen ogen zien!
Zondag 24 september
Op deze dag wordt de terugkeer verwacht van een belangrijke interplanetaire ruimtemissie: OSIRIS-Rex. Deze sonde werd in 2016 gelanceerd en daalde op 20 oktober 2020 neer naar het oppervlak van de planetoïde Bennu om er een bodemstaal te nemen. Op 24 september zou dit bodemstaal dus ongehavend de Aarde moeten bereiken. Volg dit in het nieuws en via de officiële missie-website: https://www.nasa.gov/osiris-rex.
Meer informatie
Uiteraard is er op sterrenkundig vlak nog heel wat meer te beleven in september 2023. Voor een volledig overzicht (met handige sterrenkaarten, diagrammen…) raden wij de Hemelkalender van de Vereniging voor Sterrenkunde aan, die je gratis toegestuurd wordt als je lid bent van de Vereniging voor Sterrenkunde. Ook een lidmaatschap van JVS Hyperion (voor jongeren) kan je voordelig combineren met een lidmaatschap van de VVS. Bekijk daarvoor de pagina “inschrijven”.
Verder raden wij Stellarium aan voor de actuele nachthemel op de computer te bekijken en zo je waarneemsessie te plannen.
Veel waarneemplezier,
De leiding